Znajomość języka angielskiego we współczesnym świecie to konieczność. O ile dzieci urodzone w dwujęzycznym domu nie mają wyjścia – na co dzień w naturalny sposób przyswajają dwa, lub więcej języków, o tyle nauka języka angielskiego bardzo małych dzieci, których rodzice są rodowitymi Polakami wciąż budzi kontrowersje. Nie raz można usłyszeć – zwłaszcza od starszego pokolenia – że dziecko ma najpierw przyswoić język ojczysty, a dopiero w następnej kolejności rozpocząć naukę angielskiego. Można się spotkać z opinią, iż dziecko dwujęzyczne, to znaczy żadnojęzyczne. Większość ludzi wyznaje też zasadę „wszystko, albo nic„. Czyli albo zakładamy, że wychowujemy dziecko dwujęzycznie i mówimy przy nim tylko w języku angielskim, albo rezygnujemy zupełnie z tego pomysłu, poddajemy się i nie używamy drugiego języka w ogóle. Tymczasem warto pamiętać, że dzieci przyjmują wszystko, co im dajemy nie przejmując się schematami. Małymi krokami możemy osiągnąć naprawdę wiele. Czy możesz zatem uczyć swoje dzieci angielskiego, jeśli nie jesteś absolwentem filologii, lub nie masz co najmniej certyfikatu potwierdzającego płynność językową na poziomie zaawansowanym?

Wczesna nauka języka. W jaki sposób małe dzieci się uczą?

„Pracą dzieci jest zabawa. Dzieci uczą się poprzez wszystko, co robią.” Carolyn Hooper

Często spotykamy się z przekonaniem, że używając języka obcego przy malutkich dzieciach, utrudniamy im naukę języka ojczystego. Nie jest to prawdą. Owszem, zdarza się, że dzieci dwujęzyczne (rodzice nie mówią w jednym języku) zaczynają mówić nieco później. Ale nie jest to reguła. Mózg dziecka jest jak gąbka – chłonie wszystko, co mu zaserwujemy. W szkole nikt nam nie tłumaczy, jak się uczyć, w jaki sposób przyswoić wiedzę, przez co godzinami staramy się zakuwać zadany materiał. Tymczasem małe dzieci uczą się wręcz bezwysiłkowo. Ich mózg rozwija się w niesamowitym tempie, podczas codziennych czynności powstają nowe połączenia nerwowe, a im więcej zmysłów zaangażujemy, tym mocniejsze te połączenia będą. Jeśli wprowadzimy język podczas wspólnej zabawy, dzieci bardzo szybko to załapią i zaczną po nas powtarzać.

Co daje znajomość języka angielskiego w tak młodym wieku?

„Granice mojego języka wyznaczają granice mojego świata” Ludwig Wittgenstein

O zaletach nauki angielskiego nie trzeba się rozpisywać. Dzieci mają naturalną zdolność szybkiego przyswajania wiedzy. Uczenie języka obcego od najmłodszych lat czyni dziecko obywatelem świata. Nowy język nie tylko pomaga w komunikacji, ale także poszerza horyzonty. Dziecko, które zna słowa w języku obcym, zyskuje świadomość, że świat można opisać na więcej sposobów.

Rodzicu, pamiętaj! Nic na siłę – jeśli dziecko protestuje, a my za wszelką cenę staramy się języka obcego używać, to tylko wzbudzimy w nim awersję do nauki drugiego języka. Nie zniechęcajmy się jednak kryzysem. Kryzysy się zdarzają. Jeśli dziecko nie ma ochoty na naukę, wróćmy do niej później. Na drugi dzień, po kilku dniach, może przy innej okazji. Nauka dzieci powinna im sprawiać frajdę, dzieci powinny kojarzyć naukę języka z czymś przyjemnym, z zabawą. Przed przystąpieniem do wprowadzania obcego języka, należy pamiętać o kilku ważnych aspektach:

• dzieci to istoty niesłychanie niecierpliwe, mają bardzo krótkie okresy skupienia uwagi
• dzieci potrzebują być w ciągłym ruchu, warto to podczas nauki wykorzystać
• dzieci lubią mieć poczucie sprawczości, decydować o sobie – dawaj dziecku wybór
• dzieci wyczuwają fałsz – jeśli nie podchodzisz do nauki z uśmiechem i entuzjazmem, nie licz na zainteresowanie.

Rozpoczęcie nauki języka. Kiedy można wprowadzać drugi język?

Parafrazując klasyka: na naukę języka obcego nigdy nie jest za wcześnie! Badania pokazują, że małe dzieci są w stanie powtórzyć niemal bezbłędnie usłyszane w języku obcym wyrazy, kiedy dla nas, dorosłych, stanowi to nie lada wyzwanie. Kiedy grupie studentów filologii polecono powtarzać słowa po native speakerze, wypadli oni w eksperymencie gorzej, niż grupa kilkulatków, która zrobiła to idealnie. Czy zatem można uczyć niemowlę angielskiego? Dziecko przyswaja język obcy w niesamowitym tempie. Do brzmienia języka obcego dziecko można przyzwyczaić już w łonie matki. Badania przeprowadzane na noworodkach dowodzą, że dzieci tuż po urodzeniu reagują na brzmienie głosu matki. Co więcej, potwierdzono, że jeśli mama (lub tata) w czasie ciąży śpiewała do brzucha lub oglądała regularnie serial z muzyczną czołówką, dziecko po urodzeniu reagowało na znaną melodię. Nie ma zatem żadnych przeciwskazań, aby uczyć niemowlę angielskiego.

Nauka języka angielskiego. Czy rodzic może uczyć języka angielskiego?

Wielu rodziców czuje opór przed nauczaniem języka angielskiego własnych dzieci. Jest to jednak nieuzasadniony lęk, ponieważ korzyści mogą odnieść tu obie strony. W tej grze nie ma przegranych. Niezależnie od Twojego poziomu znajomości języka, możesz zacząć uczyć swoje dziecko. Dzieci uczą się przez obserwację, więc jeśli wspólnie zaczniecie odkrywać nowy język, jest większa szansa na zainteresowanie. Tym bardziej, że obiektem obserwacji w pierwszej kolejności są rodzice. Jeśli masz opory przez mówieniem w języku obcym, sięgnij po książeczki. Znacznie łatwiej jest czytać gotowe teksty i pokazywać dziecku obrazki, niż wymyślać zdania na bieżąco, kiedy dotychczas na co dzień języka obcego nie używaliśmy. Na końcu tego artykułu polecamy kilka pozycji idealnych na początek. Jeśli masz obawy przed inwestowaniem w książki anglojęzyczne, polecamy sprawdzić, czy biblioteka w Twojej okolicy nie ma przypadkiem książeczek dla dzieci w języku angielskim dostępnych do wypożyczenia.

Czym jest dwujęzyczność zamierzona? Metody nauki

O dwujęzyczności zamierzonej mówimy wtedy, kiedy rodzice z własnej woli decydują się wychować swoje dziecko w innym, niż ich ojczysty, języku.

Metody na podstawie książki Pauliny Tarachowicz Jak nauczyć dziecko angielskiego?

Strategia OPOL

One Parent One Language – każdy z rodziców konsekwentnie używa jednego języka w kontakcie z dzieckiem

Strategia T&P

Strategia Time and Place – strategia czasu i miejsca, np.używamy angielskiego w konkretne dni tygodnia lub tylko podczas oglądania bajek albo czytania książeczek

ML@H

Minority Language at Home, strategia używania języka mniejszości tylko w domu. Metoda popularna wśród rodzin na emigracji.

W jaki sposób uczyć dzieci języka obcego?

Jak powinna wyglądać nauka angielskiego najmłodszych? Jaką metodę nauki języka wybrać? Aby przystąpić do nauki języka obcego naprawdę nie potrzebujemy wiele – wystarczy dobre nastawienie i chęci. Nie ma jednej najlepszej metody nauki angielskiego.

„Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem” Konfucjusz

Dzieci uczą się wszystkimi zmysłami.

• metoda zdartej płyty – dzieciom trzeba powtarzać, powtarzać i…powtarzać. Nawet jeśli odnosi się wrażenie, że to do niczego nie prowadzi, to naprawdę można się pozytywnie zaskoczyć.
• wykorzystuj realistyczne obiekty lub ich wierne kopie – dzieci charakteryzuje myślenie konkretne, nie potrafią myśleć abstrakcyjnie. Jeśli mówimy o konkretnym obiekcie, pokażmy go dziecku.
• nauczanie w kontekście – idąc na spacer do parku, przygotuj sobie listę słówek dotyczących spacerów w parku, 
• TPR – Total Physical Response – nauka poprzez włączenie w ruch całego ciała. Jako przykład może posłużyć piosenka Head and shoulders, knees and toes. Dzieci wskazując konkretne części ciała dużo łatwiej je zapamiętają. Na YouTube można znaleźć całą masę ciekawych piosenek z pokazywaniem pod hasłem hand play songs.
• Role Play – odgrywanie scenek. Dzieci bardzo łatwo przenoszą się w wyimaginowany świat.

*metody opisane na podstawie książki Jak nauczyć dziecko angielskiego? autorstwa Pauliny Tarachowicz

Najlepsze książeczki do nauczania języka angielskiego na początek

• książeczki autorstwa Sandry Boynton – zabawne treści i rymy, czyli to, co najłatwiej wpada w ucho. Książeczki małych rozmiarów, co ułatwia sięganie po nie dzieciom
• Rod Campbell Dear Zoo – dzieci uczą się świata poprzez włączenie zmysłu dotyku dzieci
• Bob Thiele, Tim Hopgood What a wonderful world – książka dla odważnych rodziców, którzy nie boją się śpiewać 😉 zilustrowana w piękny sposób znana wszystkim piosenka Louisa Armstronga
• Emily Gravett Orange Bear Apple Pear – w książeczce występują tylko 4 powtarzające się słowa, ale ich znaczenie czasem się zmienia 😉
• Julia Donaldson The Gruffalo – znana i lubiana książka w oryginale. Tutaj mamy już większą ilość tekstu, ale za to wpadające w ucho rymy 
• Mem Fox Ten Litte Fingers and Ten Little Toes – książka z powtarzalnym refrenem pokazująca dzieciom, że różnice w wyglądzie nie mają znaczenia. Można ją także dziecku zaśpiewać
• Paulina Tarachowicz „Where is my panda? I wonder…” – Bohaterem książki jest Panda Bear Mikey Spikey Hair – miś panda, który chowa się za różnymi częściami ciała dziecka. Jego poszukiwania w czasie aktywnego czytania książki sprzyjają nauce języka przez ruch i zabawę (opis pochodzi ze strony Bilikid)

Piosenki

• Pomelody – aplikacja z wartościową muzyką dla dzieci. Założycielką jest Anna Weber, kompozytorka po Akademii Muzycznej oraz mama wychowująca dwujęzycznie swoich synów. Aplikacja poza przepięknymi i wpadającymi w ucho piosenkami zawiera również animacje dla dzieci, a także słuchowiska, rymowanki, filmiki edukacyjne, w to wszystko w języku polskim i angielskim
• piosenki z pokazywaniem, np. proste.historyjki na Instagramie

Bajki po angielsku

• Puffin Rock (Wyspa Puffinów) – przyjemna bajka produkcji Netflixa o uroczych maskonurach. Stonowane kolory i lekka muzyka sprawiają, że animacja nadaje się dla młodszych dzieci
• Peppa Pig (Świnka Peppa) – o walorach estetycznych tej animacji można mieć różne zdanie, jednak jeśli chodzi o wymowę w języku angielskim, to jest to pozycja warta słuchania
• Paw Patrol (Psi Patrol) – znana i lubiana. Aktualnie jest to klasyka wśród przedszkolaków oraz dzieci wczesnoszkolnych. Może warto więc bajkę o ulubionych bohaterach kilkulatków obejrzeć w obcym języku?

Zabawki interaktywne

Dzieciom pomaga możliwość samodzielnej eksploracji. Kiedy same mogą szukać odpowiedzi na to, co w danej chwili je interesuje, automatycznie w ich mózgu zapełniają się kolejne szufladki.

• Czytaj z Albikiem. Język angielski – magiczne pióro Albik, to zabawa na długie godziny. Oprócz bogatych ilustracji gotowych do eksplorowania przez dziecko, otrzymujemy quizy i piosenki
• sensoryczna zabawka do nauki angielskich słówek – czyli świetny sposób, aby nauczyć dziecko angielskich słówek. Dziecko samo wybiera interesujące je słówko, a lektor czyta je z właściwym akcentem.

Niewątpliwie znajomość języka angielskiego jest obecnie jedną z najważniejszych umiejętności, koniecznych do funkcjonowania we współczesnym świecie. Aby zacząć naukę języka, nie potrzeba wiele. Podstawą nauczania języka obcego jest pozytywne nastawienie, a korzyści płynące językowego rozwoju dziecka mogą być ogromne. Możliwość nauczania języka angielskiego jest przywilejem nie tylko nauczycieli, ale też rodziców.

Rodzicu, naprawdę nie jest ważne, jaki poziom języka reprezentujesz, to Ty możesz już dziś podjąć się nauki języka obcego swojego dziecka!