Czy bierzemy pod uwagę, że muzyka może wpływać na rozwój dziecka?
Puszczając muzykę dzieciom, często wybieramy takie kawałki, które szybko wpadają im w ucho, jednak czy wiedzieliście, jak duży wpływ ma ona na rozwój waszych pociech?
Korzyści z nauki muzyki i jej wpływ na rozwój, zauważył Profesor Edwin Elias Gordon, który z wykształcenia był pedagogiem, psychologiem muzyki oraz muzykiem jazzowym. Stworzył on bowiem teorię, według której dziecko należy nauczyć słuchania muzyki.
Żeby wyjaśnić lepiej całą istotę teorii przywołamy słowa samego autora, prof. E.E. Gordona:
,,Ci, którzy dużo wiedzą o rozwoju dziecka, żartują czasami, że chcieliby umrzeć jako małe dzieci, ale najpóźniej jak tylko byłoby to możliwe. Zdają sobie bowiem sprawę, że możliwości uczenia się nigdy nie są większe niż w chwili narodzin. Wobec tego przyjmując, że najważniejszym okresem dla uczenia się jest czas od pierwszych chwil po urodzeniu (a może jeszcze przed tym faktem) do ukończenia trzeciego roku życia, należy kierować dzieckiem tak, aby odbierało nieustrukturowane, nieformalne oddziaływania. Kolejny pod względem ważności okres, to lata między trzecim a piątym rokiem – okres oddziaływań już ustrukturowanych, ale wciąż nieformalnych, realizowanych przez dom rodzinny lub przedszkole. To, czego dziecko uczy się podczas pierwszych pięciu lat życia, tworzy podstawę dla całej późniejszej edukacji, która tradycyjnie rozpoczyna się wraz z przekroczeniem progu przedszkolnej czy szkolnej “zerówki”. Im wcześniej dziecko uzyska tę podstawę, tym więcej skorzysta z późniejszej edukacji i odwrotnie – im później tego dokona, tym gorsze będą dalsze efekty. Po raz drugi nie powtórzy się okazja do nadrobienia tych zaniedbań, a nauczanie w takiej sytuacji będzie miało charakter jedynie wyrównawczy, a nie wzbogacający (Gordon E.E. 1997 Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci, str.5)”.
Jak podkreśla autor w późniejszej wypowiedzi kluczowym pojęciem w całej tej teorii jest proces audiacji – czyli rozumienia muzyki. W jej kształtowaniu ważne jest zaangażowanie środowiska społecznego dziecka, zatem zarówno rodziców, jak i wychowawców w przedszkolu, czy szkole.
Jakie są zatem korzyści płynące z nauki muzyki? Nauka według teorii Gordona wspiera rozwijanie umiejętności muzycznych oraz naturalnej ekspresji. W wyniku audiacji dzieci uczą się “myśleć muzycznie”. Dzięki takiej formie nauki muzyki, dzieci zaczynają mówić płynniej, łatwiej uczą się języka obcego i potrafią dłużej się skupić. Jak podkreśla Teresa Wosicka – prowadząca zajęcia edukacyjne na podstawie teorii E.E. Gordona: ,,Nauczanie dziecka muzyki na tak wczesnym etapie musi uwzględniać jego preferencje i tempo rozwoju. Chodzi o to, aby towarzyszyć mu w tej przygodzie, a nie narzucać swoje oczekiwania. Tylko wówczas będzie ono czerpać radość. I tylko wówczas muzyka może wpłynąć pozytywnie na łatwość nawiązywania relacji, stymulację mózgu, szybszą naukę w wieku późniejszym oraz lepsze umiejętności motoryczne, a w konsekwencji pozwala wyrazić siebie, czyli staje się rodzajem ekspresji.”
Przedstawiamy Wam zatem kilka sprawdzonych sposobów, jak rozwijać proces audiencji u swoich dzieci, aby pozytywnie wpływać na ich dalszy rozwój.
1. Stymulując myślenie muzyczne poprzez zapoznawanie dziecka z różnymi aktywnościami muzycznymi.
2. Stwarzając sytuacje, w których doświadczanie muzyki staje się naturalne dla obu stron.
3. Aktywując percepcję muzyki, która jest bardzo zróżnicowana tonicznie i rytmicznie.
4. Wywołując odpowiednie reakcje na muzykę (tak jak wyraz twarzy, ruch czy wokalizacja).
5. Chwaląc dobre intencje, a nie tworząc konstruktywną krytykę.
6. Kształtując nawyki muzyczne. Rodzice nie muszą być wybitnymi muzykami. Wystarczy, że potrafią zaznajomić dziecko z muzyką. Dzieje się to w procesie akulturacji obejmującej konfrontowanie dziecka z różnorodną muzyką.
Literatura
Bonna, Beata (2005). Rodzina i przedszkole w kształtowaniu umiejętności muzycznych dzieci. Zastosowanie koncepcji Edwina E. Gordona. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Bonna, Beata, & Paweł Adam Trzos, Maciej Kołodziejski (2014). Musical-educational research of the adaptation of E. E. Gordonís Theory of Music Learning in Poland. Review of Artistic Education.
Gordon, Edwin Elias (1999). Sekwencje uczenia się w muzyce. Umiejętności, zawartość i motywy. Bydgoszcz: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
Woodford, Paul (1996). Evaluating Edwin Gordon’s music learning theory from a critical thinking perspective. Philosophy of Music Education Review 4 (2), pp. 83-95
Zwolińska, Ewa (2011). Audiacja. Studium teorii uczenia się muzyki E. E. Gordona. Bydgoszcz: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Zwolińska, Ewa, & Mirosława Gawryłkiewicz (2007). Podstawa programowa nauczania muzyki według Teorii Uczenia się Muzyki Edwina E. Gordona. Bydgoszcz: Wydawnictwo uczelniane WSP.
