Dlaczego dziecko może nie chcieć bliskości? Nadwrażliwość dotykowa
Być może trudno w to uwierzyć, ale dziecko, które nie chce się np. przytulać, może mieć zaburzoną integrację sensoryczną w zmyśle dotyku. Jeśli reakcją na bliskość jest niemalże ból to należy się temu gruntownie przyjrzeć z udziałem terapeuty. Warto zaznaczyć, że zmysł dotyku rozwija się jako pierwszy już w ok 7-8 tygodniu życia płodowego. Pierwsze wrażliwe na dotyk są usta, następnie policzki oraz czoło. Niejednokrotnie podczas badania USG można zaobserwować płód, który ssie swój kciuk, dzięki czemu poznaje kształt tego palca, a także przygotowuje się do jedzenia czy produkcji dźwięków i mowy. Idąc dalej to między 10 a 11. tygodniem dłonie płodu zaczynają być wrażliwe na dotyk. Płód wyczuwa również swoją twarz. Około 14. tygodnia prawie całe ciało płodu na dotyk reaguje tak samo jak ciało nowonarodzonego dziecka. Wyjątek stanowią plecy i czubek głowy.
System dotykowy odgrywa zatem ogromną rolę w samoregulacji organizmu, co związane jest z uwagą, pobudzeniem, poczuciem bezpieczeństwa czy funkcjonowaniem emocjonalnym. U dzieci, u których spotykamy się z obronnością dotykową, czyli nadwrażliwością na zmysł dotyku, możemy zaobserwować przesadne reakcje emocjonalne na bodźce dotykowe, co może skutkować zaburzeniami na polu psychiczno-emocjonalnym. Dziecko może reagować w różny sposób na niespodziewany dotyk, a dodatkowe towarzyszące zaburzenia związane z nadwrażliwością słuchową czy węchowo – smakową mogą jeszcze bardziej skomplikować system reagowania dziecka.
Na występowanie tego zaburzenia sensorycznego mogą mieć wpływ takie czynniki jak niedotlenienie dziecka podczas porodu, cesarskie cięcie czy wady genetyczne.
Jak może objawiać się nadwrażliwość dotykowa?
- Dziecko nie lubi buziaków czy przytulania, a jego reakcje mogą sygnalizować, że jest to dla niego bolesne. To może być szczególnie trudne (w momencie, kiedy nie wiemy o istnieniu tego zaburzenia) dla rodziców, którzy chcą nawiązać relacje z dzieckiem w nurcie rodzicielstwa bliskości
- U dziecka mogą występować gwałtowne reakcje w postaci płaczu czy krzyku na niespodziewany, nawet delikatny dotyk (dziecko może odczuwać to zupełnie inaczej!)
- Dziecko niechętnie bierze udział w zabawach, które mogą powodować kontakt z czymś mokrym czy brudnym
- Dziecko, aby siebie ochronić może odpychać innych w celu uniknięcia bliskości, która jest dla niego niekomfortowym doświadczeniem przypominającym czasami ból fizyczny
- Dziecko może być wrażliwe na metki czy fakturę materiału – nie lubi nosić niektórych ubrań – może mieć swoje ulubione i chcieć chodzić tylko w nich
- Dziecko często chodzi na palcach (mniejsza powierzchnia, która dotyka podłoża) i nie cierpi chodzić boso
- Dziecko nie lubi kąpieli, pływania, mycia zębów, obcinania włosów i paznokci, czesania włosów, czyszczenia nosa – aktywności, które są dość dynamiczne i powodują zintensyfikowane doznania dotykowe w bardzo wrażliwych punktach
- Dziecko ma szczególe preferencje jedzeniowe – unika niektórych potraw, wypluwa je z powodu ich faktury (np. grudek), wybiera tylko ciepłe lub zimne dania
Dziecko z uwagi na powyższe reakcje na dotyk może mieć trudności w nawiązaniu lub wejściu w relacje rówieśnicze. Wszelkiego rodzaju zabawy i gry kontaktowe mogą powodować wycofanie dziecka, co znów może być odbierane przez innych jako zachowanie dziwne, co w konsekwencji może doprowadzić do wycofania się dziecka. Warto mieć to na uwadze i oprócz działań fizjoterapeutycznych należy zadbać o dobrostan psychiczny dziecka tłumacząc mu różne sytuacje, z którymi może się spotkać czy w przedszkolu czy placu zabaw.
Odpowiednio wcześnie postawiona diagnoza i podjęcie działań terapeutycznych będzie dla dziecka bardzo dużym wsparciem. Proces terapeutyczny można wspierać aktywnościami w domu, co dzięki naszym produktom czy usługom może przebiegać w kreatywnej i czystej atmosferze. Zobaczcie koniecznie nasze pakiety oraz Produkty Get Dirty® oraz inne produkty SGM-Kids promujące Ekspresję Sensoryczną™ u dzieci.