Moje dziecko jest wycofane, boi się nowych przestrzeni, niechętnie eksploruje nowe miejsca. Jak zrozumieć dziecko z zaburzeniami propriocepcji? Nadwrażliwość. 

Zmysł czucia głębokiego, czyli propriocepcja odnosi się do świadomości naszego ciała. Zmysł ten został nazwany przez brytyjskiego neurofizjologa Sheringtona “zmysłem odczuwania samego siebie”. Receptory tego zmysłu znajdują się w skórze, stawach, mięśniach, a także otaczają narządy wewnętrzne. Zmysł proprioceptywny wykorzystuje informacje pochodzące głównie ze skóry, mięśni i stawów, aby pomóc nam zrozumieć, gdzie części naszego ciała znajdują się względem siebie, co robią nasze części ciała i ile wysiłku potrzeba, aby wykonać różne czynności. 

Za co odpowiada propriocepcja? I jak objawia się nadwrażliwość?

Zmysł propriocepcji odpowiada za skoordynowany ruch i swobodne poruszanie się w otoczeniu. Kiedy zmysł działa prawidłowo wówczas nie jest potrzebne nieustanne, świadome myślenie o otaczających przedmiotach, przeszkodach i infrastrukturze. Kiedy drapiesz się w łokieć, używasz widelca do jedzenia lub idziesz przez pokój, propriocepcja powoduje, że wiesz, gdzie jest twój łokieć bez konieczności patrzenia na swoje ciało, możesz włożyć widelec do ust bez kłucia w twarz i iść bez potykania się o własne stopy. Propriocepcja pozwala nam także używać naszych palców do pisania bez patrzenia na klawisze. Ten genialny zmysł pomaga nam czuć własne ciało i tym samym wpływa na naszą integrację i ekspresję społeczną. Dzieci z nadwrażliwością tego zmysłu bardzo często postrzegane są jako nietowarzyskie, lękliwe, negatywne i z dużą dozą powściągliwości nastawione do nowych miejsc czy rzeczy. 

Nadwrażliwość objawia się między innymi poprzez: 

• Małą aktywność psychoruchową
• Stres związany z grupowymi zabawami 
• Ostrożność w poznawaniu nowej przestrzeni 
• Niepewność związaną z nowymi miejscami 
• Niską ekspresją społeczną i trudnościami w nawiązywaniu i utrzymaniu relacji 
• Przyglądaniu się grupie osób z daleka 
• Dużym stresem, a nawet agresją, gdy zachęcane jest do zabaw ruchowych 

„Czuję, że moje mięśnie łydek pracują! Muszę iść do przodu” – tak działa prawidłowo propriocepcja. Ale co w przypadku, gdy dziecko ma zaburzenia integracji sensorycznej dotyczące właśnie czucia głębokiego? 

Trzeba mieć na względzie, że niezachwiana propriocepcja umożliwia swobodne poruszanie się bez zastanawiania się nad swoimi ruchami. Zaburzenia w tym obszarze powodują objawy, które utrudniają wykonywanie nawet najprostszych codziennych czynności. Dzieci z nadwrażliwością nadmiernie skupiają się na reakcjach własnego organizmu – wsłuchują się w bicie swojego serca, oddech czy pocenie się (układ wegetatywny). Na pierwszy rzut oka zachowanie dziecka wydaje się dziwne. Takie niezrozumienie jego potrzeb może prowadzić do alienacji społecznej i tym samym może stanowić czynnik ryzyka związanego z zaburzeniami społecznymi. 

Ważna w tym obszarze jest stymulacja bodźców proprioceptywnych:

• Masaż i ugniatanie ciała
• Skakanie 
• Masaż twarzy 
• Turlanie i dociskanie ciała rękami czy np. woreczkami z grochem czy kaszą 
• Można wyposażyć dziecko w kołdry obciążeniowe, które wypełnione są różnymi sypkimi materiałami (warto to skonsultować z terapeutą SI)

Jak SGM Kids wspiera rozwój dzieci z zaburzeniami zmysłu propriocepcji? 

Scenariusze zabaw SGM-Kids zostały opracowane tak, aby pobudzać wszystkie zmysły.

Mamy dla was specjalne zadanie pobudzające zmysł propriocepcji, „taniec kraba”, gdzie dzieci mogą stworzyć małego kraba. Nasza propozycja to krab z upcyclingu. Potrzebujemy: uchwyt na 2 kubki, parę oczu samoprzylepnych, 6 nóg wyciętych z materiału, klej oraz 1 drucik. Można na koniec swojego kraba pomalować, oczywiście na czerwono lub pomarańczowo. Gdy morskie zwierzątko jest gotowe dziecko wykonuje taniec kraba przy akompaniamencie ulubionej muzyki. 

Zachęcamy również do wykorzystania naszej maty, fartuszka czy kombinezonu w kontakcie z materiałami sypkimi. Taka ochrona z całą pewnością zapewni bezpieczeństwo dziecku, jak i dostarczy frajdy z zabawy, gdzie przemycane są elementy integracji sensorycznej.   Źródło: http://www.sztukaleczenia.pl/pub/2007/1-2/1_2_2007_zrozumiec_dziecko.pdf